به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همدلی، به‌تازگی مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران گفته است در سه‌ماهه نخست سال جاری فقط در استان تهران نزدیک به 1000نفر به خاطر آسیب‌های ناشی از کار به پزشک قانونی مراجعه کرده‌اند. مهدی فروزش درباره آمار مراجعه‌کنندگان حوادث کار به مراکز پزشکی قانونی گفت: در سه ماه نخست امسال، ۷۴۳مصدوم ناشی از حوادث کار به مراکز پزشکی قانونی استان تهران مراجعه کرده‌اند. حوادث ناشی از کار که به مصدومیت یا گاهی مرگ کارگر ختم می‌شود فقط مختص به تهران نیست. این موضوع در شهرستان‌ها به دلیل ضعف امکانات و نظارت حتی بیشتر به چشم می‌خورد.

سالانه ۱۳هزار حادثه ناشی از کار در ایران رخ می‌دهد

همین چندماه پیش علی حسین رعیتی فرد، معاون وزیر کار گفت: سالانه ۱۳هزار حادثه ناشی از کار در ایران رخ می‌دهد که ۷۰۰ تا ۸۰۰مورد آن به فوت منجر می‌شود. چند سال پیش سازمان پزشکی قانونی کشور نیز اعلام کرد: 16هزار نفر در حوادث شغلی یک دهه اخیر جان باختند. بر اساس این گزارش طی 10سال گذشته (1387 تا 1396)، 15هزار و 997نفر در حوادث ناشی از کار جان خود را از دست دادند که 15هزار و 767نفر از این افراد مرد و 230نفر زن بودند. آمارهای جهانی نیز بر وضعیت بد ایمنی کارگران ایرانی صحه می‌گذارد.بر اساس گزارش‌های سازمان‌های جهانی، ایران در زمینه رعایت مسائل ایمنی کار در میان کشورهای جهان رتبه ۱۰۲ را به خود اختصاص داده ‌که رتبه بسیار ضعیفی است.

آمار حوادث ناشی از کار زمانی تلخ‌تر جلوه می‌کند که بدانیم این آمار در برخی از کشورها به صفر نزدیک شده است. البته نباید این موضوع را ازنظر دور داشت که آمار رسمی همیشه میزانی کمتر ازآنچه در واقعیت اتفاق افتاده را نشان می‌دهد. گفتنی است حوادث شغلی یا حوادث ناشی از کار، به حادثه‌ای گفته می‌شود که حین انجام‌وظیفه شغلی یا مرتبط با آن در داخل یا خارج از محل فعالیت رخ‌داده و جراحت، بیماری، صدمه یا فوت ازجمله پیامدهای آن به شمار می‌رود.

بخش ساخت‌وساز در صدر جدول حوادث ناشی از کار

امکان رخ دادن حوادث ناشی از کار در هر شغل و صنعتی وجود دارد؛ اما در این زمینه صنعت ساختمان گوی رقابت را از سایر صنایع ربوده است.آمارها می‌گویند بخش ساخت‌وساز با اختلاف در صدر جدول حوادث کار ایران قرار دارد. بر اساس آمارهای اعلام‌شده در سال‌های اخیر ۳۸درصد از کل حوادث کاری مربوط به بخش ساختمان بوده است.

فعالان کارگری نیز می‌گویند سالانه 800 تا 1000کارگر ساختمان در حین انجام کار جانشان را از دست می‌دهند. پیش‌تر، اکبر شوکت، فعال کارگری به خبر آنلاین گفته بود ۵۰درصد آسیب‌های کارگران در محل کارشان مربوط به کارگران ساختمانی است و همچنین ۶۰درصد فوتی‌ها در میان کارگران ایران مربوط به کارگران ساختمانی است.

آمار حوادث در میان کارگران ساختمان آن‌قدر بالاست که کمتر کارگر ساختمانی با دو یا سه سال سابقه را می‌توان دید که حادثه‌ تلخی در حین کار را تجربه نکرده باشد. بنا به آمارهای سازمان تأمین اجتماعی و مرکز آمار ایران، از هر سه کارگر ساختمانی، فقط یک نفر آنان به سن طبیعی بازنشستگی‌ می‌رسد و دو نفر دیگر معلول یا ازکارافتاده‌ می‌شوند. پس از کارگران ساختمانی که صدرنشین قربانیان حوادث کار هستند، بیشترین میزان مرگ‌ومیر در محیط کار به کارگران معادن و کارگران صنایع اختصاص دارد.

دلایل حوادث کار، دلایل مبهم و پیچیده‌ای نیست

به گفته کارشناسان ایمنی و بهداشت محیط دلایل حوادث کار، دلایل مبهم و پیچیده‌ای نیست. حوادث ناشی از کار ناشی از نادیده گرفتن یک سری مؤلفه‌های ثابت، مشخص و تعریف‌شده است که از سوی کارفرما یا کارگر نادیده گرفته می‌شود. ناگفته پیداست بخشی از حوادث کار به عملکرد کارفرما و مقاومت او برای فراهم کردن تجهیزات لازم برای حفظ ایمنی و بهداشت محیط کار برمی‌گردد. در اغلب فاکتورهایی که محیط کار را برای کارگر ناامن می‌سازد مانند مستهلک بودن وسایل کار، عدم رعایت استانداردهای امنیتی در هنگام تأسیس کارخانه و کارگاه، عدم بررسی دستگاه‌ها و تجهیزات حفاظت فردی، عدم آموزش کارگران، آلودگی و غیربهداشتی بودن محیط کار، کارفرما به‌صورت مستقیم نقش دارد.

این در حالی است که طبق ماده۹۵ قانون کار، نظارت مستمر بر حوزه ایمنی کار برعهده کارفرمایان است که باید شرایط صیانت از کارگران را به‌طور دقیق بررسی کنند، همچنین به‌موجب ماده۹۱ قانون کار، کارفرمایان موظف‌اند برای تأمین حفاظت و سلامت کارگران در محیط کار، وسایل و امکانات لازم ایمنی را تهیه‌کرده و در اختیار آن‌ها قرار دهند؛ کارگران نیز ملزم به استفاده و نگهداری مناسب از تجهیزات محافظتی و بهداشت فردی و رعایت دستورالعمل‌های مربوطه در محیط کاری خود هستند.

لزوم تقویت فرهنگ ایمنی در محیط‌های کاری

در موضوع حوادث ناشی از کار اگرچه معمولاً انگشت اتهام به سمت کارفرما است، اما نباید از ضعف فرهنگ ایمنی در بین کارگران نیز غافل بود، برخی از کارگران به دلیل عدم آموزش و آگاهی موضوع ایمنی را بی‌اهمیت قلمداد می‌کنند و رعایت نکردن آن را به‌نوعی شهامت و جسارت تلقی می‌کنند. با توجه به این نوع نگاه به فرهنگ ایمنی، تقویت این فرهنگ برای کاهش حوادث شغلی لازم و ضروری به نظر می‌رسد.

معمولاً هر وقت در بحث حوادث ناشی از کار موضوع آموزش به میان می‌آید اغلب تصور می‌کنند آموزش فقط مختص به کارگران است و فقط کارگران نیازمند آموزش هستند، درصورتی‌که کارفرمایان نیز از مقوله آموزش بی‌نیاز نیستند. همین چندی پیش رئیس موسسه کار و تأمین اجتماعی در این زمینه گفت: خیلی از کارفرماها آگاهیِ لازم را ندارند و اگر آموزش ببینند بخشی از مشکل حل می‌شود.

وی گفته کارفرمایان اگر بدانند هزینه‌ای که حوادث کار برای کارفرما دارد چقدر زیاد است، با رضایتِ بیشتری به سمت اجرای قوانین ایمنی و بهداشت‌کار می‌روند. در واقع ما معتقدیم می‌توان با فرهنگ‌سازی به سمت اجرای هر چه بیشترِ قوانین ایمنی و بهداشت محیط کار رفت.

لازم به ذکر است حوادث ناشی از کار در تمام دنیا وجود دارد. پژوهش‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که همه‌ساله در جهان، بیش از یک‌میلیون نفر براثر حوادث ناشی از کار جان خود را از دست می‌دهند و عده بسیاری دچار آسیب‌های جدی می‌شوند.